Amstelveen

Foto: Foto: Guus Dubbelman/De Volkskrant

Ruim een week na het faillissement van het MC Slotervaart wordt steeds
duidelijker hoe groot het spoor van chaos is dat het omgevallen ziekenhuis heeft getrokken. Van de ‘warme overdracht’ die de patiënten beloofd werd, is in veel gevallen weinig terechtgekomen. ‘Als huisarts weet ik niet precies welke chemo een patiënt krijgt.’

Kaya Bouma 2 november 2018 

Toen de artsen van het Slotervaartziekenhuis een neurostimulator in de buik van Wil Roode plaatsten, zeiden ze dat het apparaat het zo’n vier tot vijf jaar vol zou houden. Korter, bij intensief gebruik. Daarna kan het elk ogenblik uitvallen. De 59-jarige Amstelveense had op dat moment al meerdere herniaoperaties achter de rug. Die hadden niets uitgehaald. De neurostimulator zou de ergste pijn wegnemen, zodat ze van de morfine af kon. Toen de operatie erop zat, kreeg Roode een telefoonnummer van het ziekenhuis mee dat ze 24  uur per dag kon bellen, mocht het kastje uitvallen.

Dat is nu vier jaar geleden. Het apparaat in haar buik, weet de rugpatiënt, kan er ieder moment mee ophouden. Maar aan het telefoonnummer heeft ze sinds vorige week donderdag niets meer. Het was het eerste wat er door haar heenging toen ze op de radio hoorde dat het MC Slotervaart failliet was verklaard: wat moet ze in vredesnaam doen als het kastje ermee ophoudt? Als ze geen nieuwe neurostimulator krijgt, moet ze weer aan de morfine, zegt ze, ‘dan functioneer ik niet meer.’ Dat is niet alleen haar probleem, maar ook dat van haar man. Sinds hij een zwaar ongeluk heeft gehad, is hij afhankelijk van haar zorg.

Grofweg 20 duizend patiënten

Ruim een week na het faillissement van het MC Slotervaart wordt steeds duidelijker hoe groot het spoor van chaos is dat het omgevallen ziekenhuis heeft getrokken. De patiënten die in het ziekenhuis waren opgenomen, zijn vorig weekend ondergebracht in andere ziekenhuizen. Maar voor de grofweg 20 duizend patiënten die er onder behandeling staan, moet nu in allerijl een oplossing worden bedacht. – Grofweg 20 duizend, want om hoeveel patiënten het precies gaat, weet de persvoorlichter van het ziekenhuis niet. ‘Het gaat in elk geval om hele grote aantallen.’

Onduidelijk is ook hoe lang de overdracht gaat duren, en bij wie patiënten nu het beste terecht kunnen. De zorgverzekeraars wijzen naar het ziekenhuis: demedisch specialisten moeten hun eigen patiënten elders onderbrengen. Zij kennen de patiënten, zij hebben de dossiers. Maar volgens de artsen kwam het faillissement zo abrupt dat ze nu handen tekort komen voor deze enorme klus.Vast staat dat van de ‘warme overdracht’ die de patiënten vorige week beloofd werd, in veel gevallen weinig terecht komt. De chaos is zo groot, zegt Stella Zonneveld, voorzitter van de huisartsenkring Amsterdam, dat we beter kunnen spreken van een crisis.

‘Op papier zijn er afspraken gemaakt dat de zorg wordt overgedragen van specialist op specialist. Maar in de praktijk komen er heel veel patiënten bij de huisarts terecht. Ik heb een collega die veertig telefoontjes per dag kreeg van patiënten van het Slotervaartziekenhuis. Daar zitten mensen met acute problemen tussen. Mensen die een chemokuur moeten ondergaan, maar nog geen nieuwe behandelplek hebben. Patiënten met een chronische aandoening die eens in de zoveel weken een injectie moeten krijgen.’

Huisarts overspannen thuis

Die huisarts, zegt Zonneveld, die zit inmiddels overspannen thuis. ‘Het frustrerende is dat we in veel gevallen niets voor onze patiënten kunnen doen. Je hebt de informatie van de specialist zelf nodig, als huisarts weet ik niet precies welke chemo een patiënt krijgt.’ Sommige huisartsen proberen nu te bemiddelen tussen de specialist en een ander ziekenhuis. ‘Maar dat is onze rol helemaal niet.’

Op de dag dat het faillissement van het MC Slotervaart wordt uitgesproken, belt Wil Roode het ziekenhuis op. ‘Er waren nog veertig wachtenden voor me. Ik heb een uur gewacht, toen heb ik het opgegeven.’ Op een mailtje dat ze daarna stuurde aan de afdeling neurochirurgie, is nog altijd geen reactie gekomen. Heel mobiel is de rugpatiënt intussen niet. Ze heeft twee weken geleden een nieuwe heup gekregen. Dat gebeurde in het Amstelland ziekenhuis dat, zo bleek vrijdag, onder aan een lijst van veertien zwakke ziekenhuizen bungelt.
‘Ik mag zes weken niet auto rijden. Ik schuifel met een rollator door de kamer.’ Nog diezelfde dag belt Roode haar zorgverzekeraar op. ‘Daar kreeg ik te horen dat het ziekenhuis het moest regelen. En anders moest ik maar naar de huisarts.’

Het typeert de situatie voor veel patiënten: het ziekenhuis laat op zich wachten, de zorgverzekeraar verwijst terug naar het ziekenhuis of naar de huisarts, die niets voor ze kan doen. De chaotische situatie rondom patiënten was deze week ook onderwerp van debat in de Tweede Kamer:  had dat niet anders gekund?

De Onderzoeksraad voor Veiligheid gaat de veiligheid van patiënten na het faillissement van het Slotervaartziekenhuis en de IJsselmeerziekenhuizen onderzoeken. De raad wil weten of de belangen van  de patiënten wel zwaar genoeg telden toen er door de directie en de  zorgverzekeraars financiële beslissingen werden genomen.

Zomaar zes weken wachten op een afspraak

Een paar dagen en meerdere telefoontjes met haar zorgverzekeraar later, krijgt Roode uiteindelijk de namen van twee ziekenhuizen die de operatie voor een nieuwe neurostimulator, kunnen uitvoeren. ‘Die ziekenhuizen mogen u ook weigeren, zeiden ze erbij.’ Ze belt een van de ziekenhuizen, het AMC, dat haar weer naar de huisarts stuurt voor een verwijsbrief. Die heeft ze gisterenochtend gekregen. Nu is het wachten op een afspraak. ‘Dat kan zomaar zes weken duren.’

Waar het op neer komt, zegt Roode, ‘is dat je het allemaal zelf moet regelen. Ik ben een week bezig geweest met mijn zorgverzekeraar te bellen.’ Voor haar is dat niet zo'n probleem, zegt de Amstelveense, die actief is voor de lokale SP. ‘Ik ben verbaal sterk, ik kom er wel. Maar er zijn ook mensen die er veel erger aan toe zijn dan ik. Hoe moeten zij dat allemaal regelen?’

Facebookpagina

Onder de slogan ‘Nederland in protest!’ protesteren actievoerders zondag op het Museumplein in Amsterdam tegen de sluiting van het MC Slotervaart en MC IJsselmeerziekenhuizen. Op de Facebookpagina van het evenement hadden op vrijdag ruim achthonderd mensen aangegeven te zullen komen. ‘Nederland word wakker!’, schrijft de initiatiefnemer op de Facebookpagina. ‘Dit kan en mag niet zo verder gaan! Sta op voor de toekomst van jouw kinderen en kleinkinderen.’

De curatoren van het MC Slotervaart en de IJsselmeerziekenhuizen verwachten snel meer duidelijkheid over de toekomst van de failliete ziekenhuizen. Er hebben zich voor beide instellingen meerdere overnamekandidaten gemeld.