Amstelveen

Door Dick Kolkman

10 december j.l. was er een symposium in de Pauluskerk in Rotterdam over de samenhang van opleidingsniveau en levensverwachting.

Agnes Kant

Dr. Agnes kant, epidemoloog en directeur van het Lareb
(landelijk registratie en evaluatie bijwerkingen geneesmiddelen) was de dagvoorzitter en Jan Marijnissen deed het openingswoord.

Als eerste spreker kwam prof. Dr. Johan Mackenbach, hoogleraar en afdelingshoofd Maatschappelijke gezondheidszorg bij het Erasmus MC, aan het woord. Zijn thema was: Sociaal economische gezondheidsverschillen.

Hij begon met een grafiek over de globale inkomensverschillen, dus de inkomens over de hele wereld. Dat wordt wel een olifantsgrafiek genoemd. (met de slurf naar rechts). Het begint met de buik: Azië. In Azië zijn de inkomens gemiddeld lager, maar the “poor” zijn minder arm als in de Verenigde staten en Europa. Daar wordt de slurf, die naar boven wijst, 1% van de bevolking, gevormd door de rijksten, en de staart, die op de grond ligt, door de armsten. (net als bij het oude communisme eigenlijk het geval was en bij dictaturen)

Daarna zocht hij het dichterbij: hij liet een grafieken zien van Rotterdam, Delfshaven.

Het verband tussen het gemiddeld inkomen en de levensverwachting.

Foto 8433 ongelijkheid binnen Rotterdam

ALLE FOTO'S KUNT U AANKLIKKEN VOOR VERGROTING

Duidelijk is te zien dat de levensverwachting van iemand met een laag inkomen lager is, dan die van iemand met een hoog inkomen.

Daarna het verband tussen sterfte naar opleiding : In Nederland is dat verschil (nog) minimaal, maar in Engeland blijkt dat wel degelijk uit te maken.

Foto 8434 sterfte naar opleiding

De levensverwachting van iemand zonder beperking in goede gezondheid, toonde 2 dingen aan: het verband tussen mannen en vrouwen met dezelfde opleiding: vrouwen worden nog steeds iets ouder, maar als je kijkt naar de opleidingen ,dan worden beide geslachten met alleen basisonderwijs, niet zo oud als zij op MBO niveau, maar de “bolle(n?)bozen” van het HBO worden wel het oudst van allemaal. Dit blijkt niet veranderd te zijn sinds het in 1994 voor het laatst was onderzocht.

Foto 8437 verschillen in opleiding grafiek 3
levensverwachting bij de geboorte

Foto 8438 levensverwachtingen zonder beperking

Waarom die verschillen? Wat zijn de oorzaken van die lagere levensverwachting bij minder inkomen? Waarom komen de meeste ziekten meer voor bij de “lagere” groepen?

Foto 8439 tussen wieg en graf

Feit is: Gezondheidsproblemen leiden tot inkomensachteruitgang, immers, je komt moeilijker aan het werk als je ziek bent. Maar het is ook andersom. Als je inkomen achteruit gaat, heb je grote kans dat je gezondheid ook achteruit gaat: je krijgt verschil in materiële levensomstandigheden, armoede maakt gezond leven moeilijk. En je krijgt meer stress, door zorgen om inkomen en materiële omstandigheden.

Foto 8440 wat zijn de oorzaken van sociaal economische gezondheidsverschillen

Ongezond gedrag is ook een belangrijke oorzaak van inkomensverschillen. Lager opgeleiden roken meer, bewegen minder, gebruiken meer alcohol, hebben vaker obesitas en een hoge bloeddruk.

Foto 8441 en foto 8442 Waarom roken lager opgeleiden meer?

Waarom roken lager opgeleiden meer? Ze beginnen op jongere leeftijd. Het verschil is bijvoorbeeld bij studenten van het VMBO goed te zien. De teksten op de tabakswaren blijken bij hoger opgeleiden beter aan te slaan! En de sociale norm speelt een hele belangrijke rol.

Bestrijding van ongelijkheid is belangrijk omdat :

• Ongelijkheid onrechtvaardig is, en ook zo ervaren wordt.
• De een heeft meer en betere kansen
• dan een ander.
• En het kost de samenleving geld.

Hoe kun je ongelijkheid bestrijden? Welke maatregelen kun je nemen?

• -Bestrijd Armoede
• -Voorkom ziekte
• -Ga door met Stop Roken- acties :
• roken is oorzaak van 1/3 van de inkomensverschillen.
• -Versterk de gezondheidszorg in achterstandsbuurten.

Foto 8443 Rapport Alberda en 8444 Labour

Als voorbeelden werd het Rapport Alberda genoemd in 2001; In Engeland is in 1997 begonnen met het bestrijden van inkomensongelijkheid en elders in achterstandswijken kwamen kliniekjes in hulp met  stoppen met roken.

Dit is een aanbeveling aan de SP: meer zorg voor
achterstandsgroepen!

Foto 8445 aanhttps://amstelveen.sp.nl/sites/amstelveen.sp.nl/files/img_8445a.pdfbevelingen aan de SP

Het verbeteren van de inkomensverschillen leidt tot verbeteren van de gezondheid..vice-versa

Tweede spreker was Prof. Dr. Koos Van der Velden

Koos Van der Velden is hoogleraar Public Health en afdelingshoofd Sociale Geneeskunde en doet onderzoek naar infectieziektebestrijding en gezondheidssystemen wereldwijd. Hij had het over De globalisering en (de
impact op) gezondheid, de dynamiek van ongelijkheid.

In 2015 zijn er in de wereld meer mensen met welvaart, maar de ongelijkheid is groter. Nog altijd blijkt er werk te zijn dat mensen beschadigt, zoals kinderarbeid en prostitutie. Het getal 56 miljoen werd genoemd.

Foto8446 Human Development Report; foto 8447 Population dynamics en

Foto 8448 glob& better life

De globalisering heeft tot effect gehad dat het nu beter is in China, maar slechter in Argentinië. Een positief punt is dat de kindersterfte overal afneemt door vaccinaties.

Foto 8449 levensverwachting ontwikkelde landen en opkomende economieën

Op deze grafiek kun je zien dat de levensverwachting toegenomen is, bij de opkomende economieën.Het is a.h.w naar de westerse economieën toe gegroeid

(3 foto’s :8450 3 grootste killers: HiV en 8451 en 8452 17 neglected)

De globalisering en gezondheidsrico’s

De globalisering heeft als groot nadeel dat ziektes zich sneller kunnen verspreiden. Als voorbeeld werd  varkenstransport genoemd en het West Nijlvirus. Een groot gevaar is ongecontroleerd voedsel of medicijnen kopen via internet.

Die risico’s van de globalisering moeten breed aangepakt worden op gebied van gezondheid en financiën. Voor meer info: “Gapminder” https://www.gapminder.org/

Foto8453 Gapminder, levensverwachting bij geboorte en Geld

Op bovenstaande foto kun je zien hoe de gemiddelde levensverwachting bij de geboorte is, op bepaalde plekken in de wereld. (Nederland zit vlakbij de USA)

China heeft de afgelopen jaren de armoede in hun land flink bestreden en de VS vond de toegankelijkheid voor zorg de afgelopen jaren onder Obama erg belangrijk.

(foto 8454The Ugly) foto 8455 The Primary determinants

De voornaamste oorzaken van een ziekte zijn  hoofdzakelijk economisch en sociaal, daarom moeten  medicijnen en strategieën niet gescheiden moeten zijn. De eerste voorwaarde voor een medicijn zou niet de prijs moeten zijn, maar de noodzaak.

Geoffry Rose boek “ the strategy of preventive medicines “ is een aanrader: https://books.google.nl/books?id=BQDXQI8n7qQC&printsec=frontcover&hl=nl&source=gbs_ViewAPI&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false

 

Intermezzo: DS Dominee Dick Couvee Dick Couvee studeerde internationaal recht en mensenrechten en op latere leeftijd theologie in Leiden.

Zijn Thema: Pauluskerk en Vreemdelingenbeleid

De laatste tijd is het nogal een hot item, De media berichtten vaak over de grote stroom vluchtelingen en daarmee samenhangend ook het aantal illigalen…

Hij heeft een hekel aan het woord ” illegalen“ . Iedereen is bang voor de problemen die ze veroorzaken.. Merkel en de CSU hebben er hun handen vol aan.

Maar eigenlijk wil hij ze niet zien als problemen maar als mensen.

Politici roeptoeteren moord en brand en willen kafkateske (onmogelijke) maatregelen nemen. Neem nou het terugkeerbeleid van Nederland: Nederland doet aan stigmatisering en voert een uitrookbeleid. Als de vluchtelingen hier komen kunnen ze geen onderwijs volgen en hebben ze notabene een verbod om te werken(!). Hoe moeten ze dan integreren?

Nee, laten ze het Pauluskerkmodel maar volgen en uitgaan van de situatie van de persoon (mens). Abutaleb en staatssecretaris Teeven doen het al , met B&B en begeleiding. Eigenlijk is het geen model, maar is het gewoon goed waarnemen, kijken en ermee omgaan.
Helpen zonder voorwaarde. Uitgaan van mensen i.p.v. types, en zoeken naar perspectief! Zijn grootste wens
van de vluchtelingen is gewoon een einde maken aan de uitzichtloosheid.

Sinds de dominee jaren geleden in de pauluskerk kwam werken in 2008 is het vreemdelingen beleid in Nederland alleen maar verslechterd: het is gebaseerd op  wantrouwen, synisme.

Het vreemdelingen beleid moet weer humaniteit, menswaardigheid bevatten!

Dr Jeanine Suurmond , universitair docent bij het AMC / Uva afdeling geneeskunde : Etnische verschillen in gezondheid.

Hoe meten we etniciteit..foto 8457

Welke verschillen zijn er in gezondheid tussen de verschillende bevolkingsgroepen?

Feit is dat diabetes meer voorkomt bij turken dan bij Nederlanders. Maar hoe ontstaan die verschillen?

Foto 8458: model Stronks en 8459 volledig model

Vaak spelen genetische factoren een rol, maar bij bepaalde groepen ook de specifieke leefstijl en ‘ sociale factoren. De taalbarrière is belangrijk, want hoe minder de taal een probleem vormt hoe hoger de kans op meer inkomen. Ook laaggeletterdheid is regelmatig een factor dat meespeelt. Verder ook de woonomgeving, bijvoorbeeld Amsterdam Z.O.

De sociale context vormt vaak een probleem, en dat Schippers de taalsubsidies afschaft helpt bepaald ook  niet. Als in een groep synisme een rol speelt, zoals:
waarom zoveel moeite doen? = niet dus

Epuity = gelijkwaardigheid

Equity foto8460 Gelijkwaardigheid in gezondheid foto 8461 het doel van beleid om equity te bereiken

Wat kunnen we doen om de gelijkwaardigheid te verbeteren: creeeren van gelijke kansen.

Zorgen dat de zorg toegankelijk is voor iedereen.

Foto 8462 appeltjes plukken..

Zoek de verschillen… Wat kunnen we doen….

Foto 8463, foto 8464 foto 8465

Simone Goosen, epidemoloog en beleidsmedewerker bij GGD GHOR Nederland op gebied van gezondheid bij asielzoekers: Een veilige en gezonde toekomst? De gezondheid van en zorg voor asielzoekers en vluchtelingen

Foto 8466                             Foto 8467 equality

Wat een toeval !!! Creeren van kansen toevallig?!

Foto 8468 juliana

Het vluchtelingenprobleem is geen nieuw fenomeen. Veel mensen hebben vroeger al te maken gehad met asielzoekers. Juliana heeft een grote rol gehad in het verleden. Zij had een duidelijke stelling: Zij zullen hun gevoel van zelfstandigheid hervinden, als zij daartoe op weg geholpen worden.

Grafiek foto 8469 Asielzoekers in COA opvang sinds 1995

Deze grafiek vertoont heel duidelijk het beeld dat de huidige situatie niet eens zo extreem is, als wat de paniekzaaiers ons wel willen wijsmaken.

foto 8470

De meeste vluchtelingen worden opgevangen in Syrië.

Het verschil in gezondheid van asielzoekers

Waarom zit er verschil in gezondheid tussen asielzoekers en Nederlanders? Allereerst is er sprake van  zorgachterstand. De zorg voor asielzoekers is slecht geregeld.

Er zijn veel risicofactoren: Er is veel onzekerheid, er zijn veel verhuizingen, opvoedvaardigheden laten vaak te wensen over, de kwaliteit van de zorg is vaak minimaal, evenals de continuïteit van preventie en zorg. En vaak is het ook een stapeling van deze risicofactoren , die bijvoorbeeld weer slaapproblemen opleveren, etc. De grootste doodsoorzaak is verdrinking, en het verschil in gezondheid met Nederlanders zit hem in stress: door stress kun je ziek worden.

Foto 8471 Verschil in gezondheid met Nederlanders : Diabetes

Wat moet beter?

• De kosten van tolken moet goed geregeld zijn.
• Meer ziektepreventie en gezondheidsbevordering en onderbouwen van de maatregelen.

Intermezzo: Nico SPlinter Buurtpastor, betrokken bij Goed Bezig, een aantal hulpverleners en buurtbewoners die vechten tegen ongezond leven en sociale uitbuiting: Zo doen we dat in Delfshaven (Rotterdam)!

De Pastor vertelde dat hij op een dag met de metro naar Delfshaven in gesprek raakte met Fatima… Ze vertelde spontaan haar verhaal… Haar inkomen was 1034 euro per maand, waarvan 720 aan huur. Ze heeft 4 kinderen, spreekt goed Nederlands, heeft rechten gestudeerd en had een eigen bedrijf samen met haar man.. Maar ja, het kan verkeren: Op een kwade dag schoot haar zoontje zijn zusje dood…Haar man bleek het bedrijf leeggeplukt te hebben en naar België vertrokken naar een vriendin. Zo kun je opeens in een vrijwel uitzichtloze situatie terechtkomen… Dus mensen, de kansen kunnen keren..Tegenwoordig wordt er zo gemakkelijk over anderen gepraat en gedacht, maar meestal kun je niet in de situatie kijken. We moeten luisteren naar de mensen en proberen hen te helpen.Wat willen mensen. Ze hebben eens een buurtonderzoek gedaan over wat de mensen wilden, wat bleek, een grote groep, van 80 mensen wilden graag zwemles… Je verwacht het niet.. Enfin ze gingen zwemmen met z’n allen. Het is gezond en ze kregen er hernieuwde energie, kracht van. En die kracht gebruiken ze nu om mensen uit de malaise te halen. Goed bezig Nico.

Professor Mr. Dr. Martin Buijsen : hoogleraar Recht & gezondheidszorg aan de Erasmus School of Law (ESL)

Foto 8481 Martin Buijsen

Rechtvaardigheid:  Gezondheidszorg is schaars, daarom is het zo belangrijk! Gezondheidszorg is goed, omdat het zo vanzelfsprekend is. Gezondheidszorg is een erkend sociaal grond (mensen-)recht en sociale grondrechten bedoelen de menselijke waardigheden te eerbiedigen.

Foto 8483 t/m 8485

Iedereen heeft recht op noodzakelijke gezondheidszorg!

Iedereen heeft recht op gelijke toegang tot noodzakelijke gezondheidszorg. Rechtvaardig is gelijke behandeling in de gezondheidszorg, misschien is omgekeerd duidelijker?: Het is onrechtvaardig als er geen gelijke behandeling in de gezondheidszorg is! De invoering van de marktwerking is moreel niet neutraal en weerspiegelt ongelijkheden! Rechtvaardigheid is een rechtvaardige verdeling van de gezondheidszorg omgekeerd: het is onrechtvaardig als er geen rechtvaardige verdeling van de gezondheidszorg is.

Rantsoenering: Gezondheidszorg wordt altijd gerantsoeneerd, dat kan op verschillende manieren : zichtbaar of minder transparant, participatief,impliciet of expliciet(= niet verborgen), met het gevaar van willekeur! Mensen met een lagere Sociaal Economische Status (S.E.S)lopen grotere risico’s. (S.O.S?!) Tegenwoordig is er sprake van expliciete rantsoenering van de gezondheidszorg, ze zijn zichtbaar te verifiëren. en dat is er in de Nederlandse zorg aan de hand!

Daarna was er , zij het met enige aarzeling in het begin, een skype verbinding met: Professor Richard Wilkinson , Brits emeritus (rustend) hoogleraar sociale epidemologie en onderzoeker van de maatschappelijke effecten van sociale ongelijkheid

Foto 8497 Poverty in global perspective.

De Professor is duidelijk: health inequality has to change..

Foto 8498 what kind of stressfull tasks raise stresshormones most?

Foto 8499 status van ongerustheid, onzekerheid bij lage, medium en hoge inkomensverschillen

De volgende foto’s tonen de nadelen van grotere inkomensverschillen

foto 8500 gezondheid en sociale problemen zijn groter bij grotere inkomensverschillen

foto 8501 het kinderwelzijn is beter in meer inkomengelijke landen (kijk eens naar USA!)

foto 8502

Hogere inkomensverschillen leiden tot verslechtering van: “Schoolbullying” is gewoner in landen met hogere inkomensverschillen.

foto 8504 ongelijkheid en sterfte over een periode

foto 8505 grotere inkomensverschillen laten de klassenverschillen stijgen

foto 8506 Depressies zijn normaler in staten met grotere
inkomensverschillen

foto 8507 (het gevoel om je )zelfredzaamheid (te moeten) vergroten neemt toe bij grotere inkomensverschillen

Foto 8508 De voorkomende ziektes bij laag, middelbaar en hoger geschooldheid.

Foto 8509 geletterdheid bij16-25 jarigen

Foto 8510 mensen in landen met grotere inkomensverschillen vertrouwen elkaar minder

foto 8511 zelfmoordcijfers zijn hoger in landen met grotere inkomensverschillen

foto 8512 Landen met hogere inkomens hebben meer bewaking nodig.

Na deze skype-verbinding noemde Ron Meyer, sinds 2015 de conclusies en gaf hij een reactie: “In 1994 reageerde Jan Marijnisse nog verbaasd en ontzet, dat hij zich realiseerde dat er verband bestond tussen klasse en gezondheid en dat er in Europa sprake was van onverschilligheid.

Nu blijkt dat de verschillen niet kleiner, maar eerder  groter zijn geworden! De oorzaken zijn complex en dus de oplossingen ook, maar het is nu wel tijd om de oorzaken aan te pakken. Ron Meyer noemt het kabinetsbeleid dom!

Duizenden banen in de zorg verdwijnen, 15% minder  kinderen studeren. Er is sprake van ongeremde  globalisatie. De marktwerking in de zorg is ingevoerd. De lonen stagneren en de ze negeren gewoonweg de inkomensverschillen. Dus kom ik bij ons verkiezingsprogramma van de komende verkiezingen: Het nationale zorgfonds: zonder eigen risico en met de tandarts in het basispakket en 8 van de 10 maatregelen die de verschillen verkleinen.

De gezondheids en inkomensverschillen moeten  verkleind worden. Er is geen seconde te verliezen!

Na een dag vol bewijzen, dat het werkelijk te zien is aan de bevolking, als er grote verschillen zijn in inkomen en gezondheid. hield Ineke Palm, epidemioloog , nog een vlammend betoog.

Blijf Strijdbaar! Durf te dromen, durf te strijden voor een fundamenteel andere economie, voor menswaardigheid en sociale rechtvaardigheid.