Amstelveen

De gemeente gaat graag in gesprek met burgers om rechtstreeks van hen te horen wat hun ervaringen zijn met de dienstverlening door de gemeente. Men is met name geïnteresseerd in ervaringen met de wet maatschappelijke ondersteuning, de jeugdhulpverlening en de participatiewet. Daarom werden er sessies georganiseerd voor ervaringsdeskundigen alsmede voor professionals en vrijwilligers die binnen het sociaal domein werkzaam zijn.

Door Marina Casadei

WMO en Jeugdhulpverlening waren al aan bod geweest, maar werk en inkomen nog niet. Op 12 april jl. stond daarom een derde raadsgesprek gepland over dit onderwerp. Evenals in voorgaande sessies werden we welkom geheten door de wethouder, kwamen de ambtenaren als eerste aan het woord en kon de Mentimeter natuurlijk ook niet ontbreken. Op de vragen die daarin werden voorgelegd aan de aanwezigen kon daarna in kleine groepjes nog dieper worden ingegaan.

Het hoofd van de afdeling Werk en Inkomen die als eerste sprak verduidelijkte dat werk en inkomen niet alleen gerelateerd is aan de Participatiewet, maar ook aan de Wet Inburgering en de gemeentelijke schuldhulpverlening, waarna ambtenaren die op deze terreinen werkzaam zijn vol trots over hun werk kwamen vertellen. Zo kende ik de gemeente weer. Ambtenaren die het fijn vinden om mensen te helpen aan een nieuwe start in hun leven. Maar als medewerkers op het raadhuis het zo fijn vinden om mensen te helpen aan een nieuwe start, hoe kan het dan zo vaak misgaan?

In 2015 kreeg de gemeente er heel veel taken bij binnen het sociaal domein. Zo moet de gemeente in het kader van de Participatiewet meer werk maken van de dienstverlening aan mensen met een uitkering. Hoewel…… dienstverlening is wellicht het verkeerde woord. Er moet meer druk worden uitgeoefend om mensen met een bijstandsuitkering aan het werk te krijgen. De wet is leidend en er is weinig ruimte voor maatwerk. Althans, zo wordt dat in Amstelveen ervaren, want er zijn wel degelijk gemeenten die minder streng zijn met het hanteren van bijvoorbeeld de kostendelersnorm. Dat is de regel dat mensen met een uitkering met bijvoorbeeld een thuiswonend kind dat werkt, worden gekort op hun uitkering. Aan het feit dat zo’n kind als een gek moet sparen om überhaupt ooit het huis uit te kunnen gaan wordt volledig voorbijgegaan. Ook in Amstelveen.

Maar goed, veel was nieuw in 2015 en we horen dan ook vanaf de zogenaamde transitie al jaren dat Amstelveen een lerende gemeente is. Maar wat heeft de gemeente sindsdien dan geleerd? Wat deed de gemeenteraad om de beleidsmakers erop te wijzen dat zaken beter kunnen in de uitvoering? Jarenlang was ik als raadslid een roepende in de woestijn toen ik keer op keer erop wees dat er zaken ernstig misgaan met de arbeidsbemiddeling van werkzoekenden. Hoe motiverend is het als je als werkzoekende jouw CV moet downgraden? Of onbetaald hetzelfde werk moet doen, wat je jarenlang al hebt gedaan? Allemaal onder het motto dat een (onbetaalde) stage goed is voor het opbouwen van werkritme.

In mijn tijd als raadslid (2014-2022) heb ik vele voorstellen gedaan ter verbetering van de dienstverlening. Een van de laatste was er een waarin ik vroeg om inburgeraars werkervaring te laten opdoen in een Nederlandstalige omgeving. Toch geen raar idee voor mensen die spreekvaardigheid willen oefenen in de Nederlandse taal. Zelfs dat werd afgewezen onder het mom dat ze ook best in een Engelstalige omgeving kunnen werken met collega’s die zelf ook uit het buitenland afkomstig zijn.

Naast de vele moties hebben we ook meerdere zwartboeken samengesteld. Daarin staan casussen van werkzoekenden waarbij veel is misgegaan. De SP-zwartboeken eindigen steevast met conclusies en aanbevelingen. Om er een paar te noemen:

• Het belang van de werkzoekende gaat boven het belang van de werkgever. Deze laatste dient daarom goed gescreend te worden op arbeidsvoorwaarden en uitbetaling van minimaal het wettelijk minimum loon, alvorens een cliënt te verwijzen.
• Mensen die hun buitenlandse diploma’s hebben laten waarderen moeten serieus worden genomen en bemiddeld worden naar een baan die hierbij aansluit.
• De arbeidsbemiddelaar moet pro-actief wijzen op bij- of omscholingsmogelijkheden aansluitend bij de kennis en vaardigheden.

Ik kan zo nog een hele tijd doorgaan met het opsommen van alles dat door mij en mijn SP-collega’s in de afgelopen jaren naar voren is gebracht ter verbetering van de dienstverlening. Maar alle moties, zwartboeken en inspreekbeurten door ervaringsdeskundigen hebben tot nog toe niets uitgehaald. Waarom zou deze avond, 12 april 2023, waarop voor de zoveelste keer dezelfde verbeteringspunten naar voren werden gebracht dan wél het verschil gaan maken?

Sinds 2015 is Amstelveen een lerende gemeente en heeft de SP in ieder geval meerdere handreikingen gedaan om zaken betreffende de uitvoering structureel te verbeteren. Maar tot op heden zien we geen verbeteringen in de dienstverlening. Zou er, nu er ook andere partijen en organisaties aangeven dat de dienstverlening beter moet, nu wél iets gaan gebeuren? De tijd zal het uitwijzen.

Ik spreek hierbij de hoop uit dat we dit jaar nog duidelijk krijgen of Amstelveen inderdaad iets heeft geleerd. Een lerende gemeente die aangeeft wat er verbeterd gaat worden en niet een hardleerse gemeente die de hakken in het zand zet.