Stikstof-avond in De Meent
Stikstof-avond in De Meent
Op 24 oktober jl. gaf 2e Kamerlid Frank Futselaar van de SP een toelichting op de huidige stikstof-problematiek in Wijkcentrum De Meent in Amstelveen.
En opeens is er . . . . . . stikstof. Een vraag die hij veel hoort is: waar komt dat probleem opeens vandaan? Maar wat is stikstof? Dat is op zich goed uit te leggen, maar door het abstracte karakter niet zo eenvoudig te begrijpen.
Misschien het handigste is een enigszins schematische uitleg. Dit helpt mij in ieder geval om een beetje orde in diversie begrippen te scheppen.
De inhoud
De term stikstof is ontstaan omdat een hogere concentratie stikstof, zodat er te weinig zuurstof overblijft, het gevaar oplevert dat men kan stikken.
Er bestaat 'reactief' stikstof en 'niet-reactief' stikstof. De lucht die wij inademen bestaat voor 78% uit stikstof (N). Maar dat is niet-reactief stikstof en kan geen kwaad. Wel schadelijk is stikstofdioxide (NOx, combi van stikstof en zuurstof) en ammoniak (NH3) dat komt met name van mest.
Reactief stikstof voortkomend uit branstof of kunstmest bindt of vormt zich (reageren) aan planten of mest en komt zo in de lucht. Planten en gewassen groeien als kool door stikstof. Het probleem is dat in Nederland de grootste opéénhoping van beide stikstofverbindingen voorkomt.
Er zijn twee soorten stikstof: Stikstofgas (N2) is onschadelijk en Stikstofoxyden (NOx) ontstaan uit verbranding is wél schadelijk.
In Nederland is sprake van de grootste opéénhoping van beide stikstofverbindingen in Europa.
Het lichaam
Het lichaam heeft zuurstof nodig om te kunnen functioneren. Tijdens het bewegen ontstaat warmte/CO2. Stikstof in ons lichaam is een transporteur om van zuurstof CO2 te maken. Een soort boodschappenkarretje dat de zuurstof naar binnen brengt en de koolstofdioxide weer naar buiten.
De landbouw
Kunstmest en veeteelt/ontlasting veroorzaakt nitraat en ammoniak. Nitraten in drinkwater veroorzaakt bloedarmoede bij mens/baby's. In het water veroozaakt stikstof algengroei. Algen onttrekken zuurstof aan het water.
Stikstofoxiden verbinden zich met water en veroozaakt salpeterzuur. Dit lost zout op en verlaagt de pH-waarde. Dit is slecht voor het ecosysteem.
Koolmonoxide
Koolmonoxide (CO) ontstaat bij verbranding met te weinig zuurstof. Bindt met hemoglobine in het lichaam en is snel verstikkend en giftig.
Kooldioxide (CO2)
CO2 bindt zich aan rode bloedcellen en deze voeren de CO2 af via de longen. Koolstofdioxide (CO2) ontstaat bij verbranding van olie, kolen en gas, is minder giftig maar geeft zorgt voor de opwarming van de aarde. Dit veroorzaakt het broeikaseffect en dus zeespiegelstijging.
CO2 komt vrij bij verbranding met te weinig zuurstof. Dit heeft invloed op de biodiversiteit. Planten die veel stikstof absorberen verdringen andere soorten die minder stikstof opnemen.
Bronnen van stikstofverbindingen
De grootste bronnen van stikstof zijn in 2019 de veehouderij, de landbouw en het verkeer. Sinds de jaren 90 van de twintigste eeuw is de uitstoot van reactieve stikstof sterk verminderd, tot 2019 met meer dan de helft. Dit is bereikt door de invoering van katalysatoren voor auto's, maatregelen in de industrie, en door in de landbouw de gier uit stallen ter bemesting in de bodem te injecteren in plaats van uit te rijden. Bij varkensboerderijen werden luchtwassers geïnstalleerd om de ammoniak weg te filteren. Ook werd er minder kunstmest gebruikt. Door de afschaffing van het melkquotum in 2014 steeg de ammoniakuitstoot echter weer, doordat er meer koeien werden gehouden.
De groei van de economie levert een toename van stikstof op bijv. door woningbouw. Daarom is een vergunningenstelsel bedacht. Om het probleem te omzeilen bedacht men PAS (Programma Aanpak Stikstof) Zodoende kon met bouwen op de pof. Later zou men het vereffenen met het aanplanten van bomen.
In mei van dit jaar heeft de Raad van State deze manier van werken verboden op grond van een eerdere uitspraak van het Europese Hof van Justitie. Hierdoor kan de uitvoeren van veel (nieuwe) projecten geen voortgang vinden met economische schade tot gevolg.
Commissie Remkes
De commissie Remkes kwam met een vernietigend rapport. "Niet alles kan" zo luidt de titel. De politiek wordt nu gedwongen keuzes te maken. De SP juicht dit toe.
Wat moet er volgens de SP gebeuren ?
- Onmiddellijk herstel van natuurgebieden
- De ergste bronnen nabij natuurgebieden direct uitkopen
- Als dit snel gebeurt kunnen we binnen afzienbare tijd een drempelwaarde instellen, zodat de bouw weer verder kan
- Herzien van grote projecten als Luchthaven Lelystad
- Nu onderzoek naar tijdelijke drempelwaarde tbv veiligheid (dijken) en woningbouw
Gebruikte bronnen en verder lezen:
Sheets Frank Futselaar
https://nl.wikipedia.org/wiki/Stikstofcrisis
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/wat-is-stikstof-hoe-schadel...
https://wetenschap.infonu.nl/anatomie/149030-inspanningsfysiologie-gaswi...
https://nl.wikipedia.org/wiki/Stikstofcrisis
