Amstelveen

Afgelopen vrijdagavond 6 september jl. praatte Sadet Karabulut, 2e Kamerlid voor de SP, in Wijkcentrum De Meent ons bij over de toestand in het Midden Oosten en in het bijzonder in Syrië. Het wordt inmiddels een permanente oorlog genoemd.

Oorlog en cijfers

11 deptember 2001 was de dag dat de 'war on terror' uitbrak. In strikte zin vindt een oorlog tussen staten plaats, dus juridisch gezien kan er geen oorlog tegen 'het terrorisme' worden gevoerd. Je zou het ook een soort wereldwijde burgeroorlog kunnen noemen, gevoerd door regeringen tegen
hun eigen burgers. De totale kosten van de strijd tegen terrorisme wordt geschat op (2015) 89 biljoen US dollar. Over het aantal doden doen - evenals over de uitgaven - verschillende aantallen de ronde. De schrijf- c.q.
spreektaal heeft het over 'vele honderdduizenden doden en miljoenen
slachtoffers' en een einde is nog steeds niet in zicht.

Schoothondje twijfelt aan motieven

Nederland doet altijd mee aan deze oorlog in het Midden-Oosten en steunt de V.S. onvoorwaardelijk. Onder president Obama zijn het aantal drone-aanvallen sterk gestegen en het aantal vernielingen is ongekend. Vernielingen waar onschuldige burgers het meeste onder lijden. Ook het aantal terroristen neemt toe. Zo zijn er meer terroristische aanslagen in Afghanistan, Irak, Pakistan en Jemen. Ook in Europa is het aantal islamitisch geïnspireerde aanslagen toegenomen.

Zoals gezegd, oorlogen leveren niet alleen militaire doden op, maar ook onder de bevolking zijn de cijfers weerzinwekkend. 220.000 doden in Afghanistan. 1.000.000 in Irak. 80.000 in Pakistan. Er gaan meer wapens naar oorlogsgebieden dan mensen. Waar zelfmoordacties zijn verworden tot zelfmoordterrorisme en al lang geen typisch religieus verschijnsel meer is. Maar dat geldt ook voor Amerikaanse zijde waar de belangen enorm zijn. Oorlog is een verdienmodel geworden. De oorlogsindustrie een economie op zich. Olie is voorlopig meer waard dan geld.

Klimaatverandering

Een cruciaal 'wapen' om aan te sturen op vrede in het Midden-Oosten is door de klimaatverandering aan te pakken. Klimaatverandering en oorlog in het Midden-Oosten staan in direct verband met elkaar. Klimaatweten-schappers aan de Columbia University in New York wezen de door de mens veroorzaakte droogte in Syrië als medeoorzaak van de opstand aldaar aan. Een VN-rapport noemde klimaatverandering wereldwijd een ‘threat-multiplier’.

Debat

Een samenvattend citaat uit het Debat over Nederlandse steun aan de gewapende oppositie in Syrië 02-10-2018
(https://www.youtube.com/watch?v=qv_7lHxN8bo) [niet gaan kijken;
duurt 3 uur]

Citaat debat: Voorwaarde aan steun aan de gewapende oppositie in Syrië. Geen steun aan de gewapende oppositie wanneer er sprake is van 1) mensenrechten-schendingen 2) oorlogsmisdaden 3) samenwerking met Al Qaida-achtige groepen. Ondanks dat Nieuwsuur tegengestelde signalen had onderschept, beweert het kabinet toch dat er geen voorwaarden geschonden zijn. De critieria zijn dus geen garantie op het onthouden van steun aan deze  groepringen.

 

Maar deze quote laat zien dat de intenties om steun te geven niet altijd even eenduidig zijn. In het debat vraagt mevrouw Karabulut zich af of we zouden kunnen concluderen dat de minister vele waarschuwingen vanuit de VN en Amnasty International over mensenrechtenschendingen en mogelijke oorlogsmisdaden heeft genegeerd omdat de steun moest en zou  voortgezet worden ?

Verwevenheid

Al met al blijkt het maar moeilijk om 'nee' te zeggen wanneer de VS om militaire steun vragen. In Syrië is het inmiddels al weer zeven jaar oorlog. Het lijkt er dus op dat het steun verlenen aan zogenaamde militaire acties om de strijdende partijen op de kniën te krijgen alleen maar averechts werkt. De macht van de VS is te groot en de belangen zijn dermate groot dat het moeilijk is voor landen om 'nee' te zeggen tegen een militair verzoek
van de VS. De enige weg om het nee-zeggen te vergemakkelen is minder economische afhankelijkheid. De handelsoorlog tussen de VS en China kunnen wellicht verandering in dat evenwicht bieden, maar feit blijft dat zolang de macht te eenzijdig verdeeld is, dat het weinig uitmaakt of je door de hond of door de kat gebeten wordt. Zolang macht synoniem is voor welvaart zal er een wonder moeten gebeuren dat er een evenrediger verdeling in de wereld is van deze macht en welvaart. Echter, de toenemende verwevenheid van het wereldeconomisch bestel, waar steeds meer niet-traditionele spelers en partijen zich manifesteren, zouden wel eens een onverwacht positieve wendig kunnen geven. In hoeverre machts-verschuivingen de kwetsbaarheid van landen doet toenemen is nog niet te zeggen. De wereldorde zal gekenmerkt worden door een mix van rivaliteit en van samenwerking, voor zover die samenwerking de belangen van de grote spelers dient, aldus de Clingeldael Monitor 2015.

(https://www.clingendael.org/pub/2015/clingendael_monitor_2015/3_economische_kwetsbaarheid/)

Sanctie als wapen

In de toekomst zal het traditionele oorlogswapen steeds vaker worden  vervangen door het wapen van 'economische sanctie'. Ook deze zullen door mogendheden aan elkaar beantwoord worden met tegenacties c.q. tegensancties. Lichtpuntje hierbij is dat door de globalisering en opkomst van nieuwe markten sancties ook vaker omzeild kunnen worden. Bij het afwenden van militaire spanningen zullen sancties een steeds grotere rol gaan spelen, totdat die markt ook weer uitgewerkt is.